* * *

 

1. Dlaczego PPE, a nie PPK?

PPE to forma dodatkowych oszczędności w ramach tak zwanego trzeciego filara systemu emerytalnego. Pieniądze te mają uzupełnić świadczenie emerytalne, jakie przyszły emeryt otrzyma z ZUS-u w ramach pierwszego lub pierwszego i drugiego filara. Górnicy dołowi, którzy stanowią większość załogi JSW SA, odchodzą na emeryturę wcześniej niż inni pracownicy - po 25 latach pracy na dole, w wieku 50 lat lub 55 lat, zależnie od zajmowanego stanowiska. Zdecydowana większość "dołowców" przechodzi więc na emeryturę w wieku lat 50 lub mniejszym. "Rządowe" Pracownicze Plany Kapitałowe zostały natomiast opracowane z założeniem, że odejście na emeryturę następuje w wieku lat 60 lub 65 i dopiero wtedy - poza nielicznymi wyjątkami - pracownik lub jego spadkobierca może otrzymać przynajmniej część zgromadzonych funduszy.

RozwiÄ…zanie proponowane w Pracowniczym Programie Emerytalnym jest znacznie korzystniejsze.

Zacytujmy fragment ustawy o PPE, który określa zasady wypłat zgromadzonych środków.

"Art. 42. 1. Wypłata następuje:
1) na wniosek uczestnika po osiągnięciu przez niego wieku 60 lat;
2) na wniosek uczestnika po przedstawieniu przez niego decyzji o przyznaniu prawa do emerytury i po ukończeniu 55. roku życia;
3) w przypadku ukończenia przez uczestnika 70 lat, jeżeli wcześniej nie wystąpił z wnioskiem o wypłatę środków;
4) na wniosek osoby uprawnionej, w przypadku śmierci uczestnika.

(...)

3. Wypłata może być, w zależności od wniosku uczestnika albo osoby uprawnionej, dokonywana jednorazowo albo ratalnie. Wypłata jednorazowa jest dokonywana w terminie nie dłuższym niż 1 miesiąc od dnia złożenia wniosku".

A poniżej fragment ustawy o PPK, który określa zasady wypłat z tego programu.

"Art. 97. 1. Wypłata środków zgromadzonych na rachunku PPK uczestnika PPK następuje wyłącznie na złożony wybranej instytucji finansowej wniosek:
1) uczestnika PPK po osiągnięciu przez niego 60. roku życia;
2) uczestnika PPK, zgodnie z art. 98, art. 100 lub art. 101.

(...)

Art. 98. 1. Na podstawie umowy zawartej z wybraną instytucją finansową, uczestnik PPK może jednorazowo dokonać wypłaty do 100% wartości środków zgromadzonych na jego rachunku PPK, z obowiązkiem ich zwrotu w wartości nominalnej, w celu pokrycia wkładu własnego [na zakup mieszkania lub na pokrycie wkładu własnego w związku z budową lub przebudową budynku mieszkalnego - przyp. aut.].

(...)

Art. 99. 1. W przypadku, o którym mowa w art. 97 ust. 1 pkt 1:
1) 25% środków zgromadzonych na rachunku PPK uczestnika PPK wypłacanych jest jednorazowo, chyba że uczestnik PPK złoży wniosek o wypłatę tej części środków w ratach na zasadach określonych w pkt 2;
2) 75% środków zgromadzonych na rachunku PPK uczestnika PPK wypłacanych jest w co najmniej 120 ratach miesięcznych, chyba że uczestnik PPK, (...) [poinformowany o - przyp. aut.] konieczności uiszczenia zryczałtowanego podatku dochodowego, złoży wniosek o wypłatę w mniejszej liczbie rat.

(...)

Art. 100. 1. Uczestnik PPK, po osiągnięciu przez niego 60. roku życia, może wnioskować o wypłatę środków zgromadzonych na jego rachunku PPK w formie świadczenia małżeńskiego, zwanego dalej »świadczeniem małżeńskim«.

(...)

4. Świadczenie małżeńskie jest wypłacane w co najmniej 120 ratach miesięcznych".

Podsumowując, wycofanie środków (dodatkowa emerytura) w przypadku PPE jest możliwa po osiągnięciu 60. roku życia lub pod warunkiem nabycia uprawnień emerytalnych już w wieku 55 lat. Wypłata może być, w zależności od wniosku uczestnika albo osoby uprawnionej, dokonywana jednorazowo albo ratalnie.

W przypadku PPK, aby skorzystać ze środków zgromadzonych w funduszu, trzeba mieć ukończone 60 lat i wtedy mamy możliwość wyboru pomiędzy wypłatą 25 procent środków jednorazowo i pozostałych 75 proc. środków płatnych w 120 ratach miesięcznych a wypłatą 100 proc. środków płatnych w co najmniej 120 ratach miesięcznych.

Jak widać z powyższego porównania, patrząc z perspektywy dostępu do zgromadzonych środków finansowych, lepszym rozwiązaniem dla górnika jest PPE, gdzie wiek 55 lat i wypłata całości środków jednorazowo jest do przyjęcia. Nie bez znaczenia jest także przymus korzystania z minimum 120 miesięcznych rat, co powoduje, że w przypadku PPK górnik wykorzysta wszystkie zgromadzone środki w całości tylko wtedy, jeżeli dożyje 70 lat!

 

2. Ile będzie mnie kosztować przynależność do PPE?

W przypadku PPE w JSW składka jest wpłacana w całości przez pracodawcę w wysokości 3,5 proc. wynagrodzenia, a pracownicy mogą (ale nie muszą!) odprowadzać dobrowolną składkę w wysokości ograniczonej rocznie do kwoty 21.442,50 zł. Jedynym kosztem pracownika jest 17 proc. podatku, który trzeba zapłacić od wysokości składki odprowadzanej przez pracodawcę, za to wypłata pieniędzy z PPE jest już wolna od podatku od zysków kapitałowych oraz podatku dochodowego.

Jest to rozwiązanie znacznie korzystniejsze od przewidzianego w PPK, gdzie składka wpłacana przez pracodawcę to obligatoryjnie 1,5 proc. wynagrodzenia, od czego też trzeba zapłacić podatek, natomiast składka wpłacana obligatoryjnie przez pracowników (przymusowo!) wynosi 2 proc. wynagrodzenia. Do tego dochodzi symboliczne finansowanie publiczne w wysokości około 200 zł na rok.

Tak więc w przypadku PPE pracownicy nie są dodatkowo obciążani składką, natomiast w przypadku PPK muszą odprowadzić ze swoich dochodów minimum 2 proc. zarobku co miesiąc, co także przemawia na korzyść PPE.

Różnic pomiędzy obydwoma sposobami oszczędzania na dodatkową emeryturę (dodatkowe pieniądze w przypadku przejścia na emeryturę) jest dużo więcej, ale te dwie różnice wykazane powyżej w sposób jednoznaczny wskazują, że dla górnika korzystniejszy jest PPE.

 

3. Czy rząd lub ktokolwiek inny może zabrać środki pieniężne gromadzone i inwestowane w PPE?

Wszyscy wiemy, jak potoczyły się losy oszczędności zgromadzonych w tzw. drugim filarze emerytalnym - państwo w końcu przypisało sobie prawo do gromadzonych tam i inwestowanych naszych pieniędzy. Nie dziwi zatem duża nieufność społeczeństwa do nowych rozwiązań, w tym do PPK, mających nam zapewnić godziwe, a nie głodowe emerytury. Jednakże PPE jest rozwiązaniem starszym i sprawdzonym, gdyż pierwsze tego typu programy zostały uruchomione jeszcze w roku 1999 i funkcjonują z powodzeniem do dziś w wielu dużych polskich firmach. Jeśli chodzi o firmy górnicze, od kilkunastu lat PPE funkcjonuje w KGHM - wielu tamtejszych górników od lat otrzymuje dodatkową emeryturę. Należy podkreślić, że PPE jest rozwiązaniem stanowiącym element trzeciego, a nie drugiego filara emerytalnego, więc są to nasze prywatne pieniądze i mamy bezpośredni wpływ na to, jak są one inwestowane i w jaki sposób będziemy je wypłacać. Nie ma więc żadnej obawy, że rząd, pracodawca, bank czy ktokolwiek inny zabierze nam te pieniądze teraz lub w przyszłości, gdyż są one chronione w podobny sposób, jak lokaty bankowe.

 

4. Czy pieniądze zgromadzone w PPE mogą przepaść przez złe lub zbyt ryzykowne inwestowanie przez fundusz prowadzący program?

W JSW do prowadzenia PPE wybrano zarządzane przez PKO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA. Przy wyborze brano pod uwagę wielkość funduszu, jego aktywa, bezpieczeństwo inwestowania, wyniki oraz to, czy jest firmą z przewagą polskiego kapitału. Praktycznie w każdym z tych kryteriów najlepsze okazało się PKO TFI SA.

Podstawowym sposobem inwestowania przez PKO TFI SA jest lokowanie kapitału w tzw. bezpieczne instrumenty finansowe - są to obligacje państwowe (np. PKO Obligacji Skarbowych czy PKO Obligacji Długoterminowych) lub lokaty bankowe PKO Zabezpieczenia Emerytalnego 2020 przeznaczone dla osób, które odchodzą na emeryturę w roku 2020 i których pieniądze muszą być w największym stopniu chronione. Jeżeli sami nie dokonamy wyboru inwestowania, przypiszą nam fundusz PKO Zabezpieczenia Emerytalnego 2030, 2040 lub 2050 - w zależności od daty, kiedy hipotetycznie przejdziemy na emeryturę. W tych funduszach część naszych pieniędzy będzie inwestowana w akcje, jednakże w taki sposób, abyśmy na tym nie stracili. Jeżeli obawiamy się takiego inwestowania, możemy sami wybrać bezpieczne inwestowanie w wyżej wymienione bezpieczne fundusze inwestycyjne.

 

5. Czy mogę wskazać osobę, która w razie nieszczęścia przejmie pieniądze zgromadzone w PKO TFI SA?

Oczywiście. Działa to w taki sam sposób, jak w przypadku odszkodowania z ubezpieczenia. Jeżeli wskazane osoby nie mogą podjąć tych pieniędzy, to są one dziedziczone w całości przez rodzinę na zasadach określonych w prawie spadkowym.

 

6. Niedługo odchodzę na emeryturę, czy warto - mimo tego - uczestniczyć w PPE?

Do PPE pracodawca przekazuje co miesiąc kilkaset złotych, od których odprowadzamy tylko 17 proc. podatku. W wieku 55 lat, będąc na emeryturze, dostaniemy zaoszczędzone pieniądze (po roku będzie to kilka tysięcy złotych plus zyski z inwestycji, od których już nie zapłacimy podatku, a w przypadku dłuższego okresu - odpowiednio większe środki).

Podsumowując, w każdym przypadku warto należeć do PPE, bo inaczej dobrowolnie rezygnujemy z pieniędzy, które chce nam przekazać pracodawca.

 

Z górniczym pozdrowieniem
ZOK NSZZ "Solidarność" JSW SA